Trong khi người dân của nhiều nước như Mỹ, Canada, Australia, New Zealand… có cùng tổ tiên là người Anh, thì bản thân người Anh lại có nguồn gốc khá đa dạng, họ là hậu duệ của nhiều tộc người khác nhau: Celt, Norman, German, Nordic, La Mã… Sự đa dạng văn hóa xã hội của Vương quốc Anh còn do những làn sóng di cư giữa các đảo Anh với nhau cũng như những làn sóng nhập cư từ nước ngoài.
Thành phần dân số: Scotland: 8.6%, England 83.6%, Wales 4.9%, Northern Ireland 2.9%
Dân số Vương quốc Anh năm 2017 vào khoảng hơn 66 triệu người, đứng thứ 21 trên thế giới; trong số đó, khoảng 83,6% là người Anh, 8,6% là người Scotland, 4,9% là người Wales, 2,9% là người Bắc Ireland. Với 274 người/km2, Anh là nước có mật độ dân số đứng hàng thứ hai ở châu Âu, chỉ sau Hà Lan. (Theo danso.org)
Làn sóng di cư, nhập cư
Các chuyến qua lại biển Ireland đã trở nên nhộn nhịp từ thế kỷ 18 với những người Ireland tình nguyện gia nhập Hải quân Hoàng gia, một số không nhỏ khác thì mong muốn đến đảo Britain vì nền kinh tế ở đây phát triển hơn nhiều. Tương tự, nhiều người Scotland và Wales cũng tìm đến định cư ở Anh. Và như vậy, có thể nói hầu hết người ở Anh là con cháu của cả bốn đất nước thuộc Liên hiệp.
Trong giai đoạn từ 1815-1930, lượng người Vương quốc Anh di cư ra nước ngoài khá lớn, với hơn 20 triệu người đến định cư tại Mỹ và các quốc gia thuộc Đế chế Anh. Nhưng sau năm 1931, dòng chảy này đảo chiều một cách ngoạn mục. Giai đoạn 1931-1940, trong khi lượng người di cư thấp thì dòng nhập cư lại tăng lên đáng kể vì nhiều mục đích khác nhau, từ tìm kiếm cơ hội cuộc sống mới cho đến tị nạn chính trị và tôn giáo.
Vào khoảng giữa những năm 1902-1914, trong số khoảng 2,85 triệu người di cư đến Canada để khai hoang, canh tác thì có khoảng 1,18 triệu người là người Anh, Scotland, Ireland, Walts và những người gốc Anh khác.
Lượng người nhập cư quá lớn này đã dẫn đến sự ra đời Đạo luật Nhập cư Khối Thịnh vượng chung năm 1962, hạn chế sự tràn vào ồ ạt của những công dân thuộc Khối Thịnh vượng chung vốn không có nhiều triển vọng việc làm để tự nuôi sống mình. Đầu năm 1983, một luật khác được đưa ra cũng với mục đích hạn chế nhập cảnh bằng cách tạo ra ba loại công dân, và hai trong số ba loại này – công dân ở các vùng lãnh thổ phụ thuộc vương quốc và “công dân Anh Quốc ở nước ngoài” – không được phép sinh sống tại Vương quốc Anh.
Bất chấp các chính sách đưa ra, số người nhập cư vào Vương quốc Anh vẫn càng lúc càng tăng lên; đến năm 2005, đây thực sự trở thành một vấn đề được đưa vào cam kết vận động tranh cử của các chính trị gia. Đặc biệt, sau vụ đánh bom tàu điện ngầm tại London vào tháng 7 năm 2005 làm 52 người thiệt mạng, mức độ căng thẳng của vấn đề càng tăng thêm và đưa đến những chính sách siết chặt hơn.
Các cộng đồng định cư tại Vương quốc Anh
Cộng đồng Do Thái ở Vương quốc Anh xuất hiện đầu tiên từ thế kỷ 11; đến thế kỷ 19-20, người Do Thái tiếp tục từ Trung Âu, Hungary, Ba Lan và Nga đến đây để chạy trốn Đức Quốc Xả. Làn sóng nhập cư tị nạn tiếp tục gia tăng trong thập niên 1990 từ Đông Âu và vùng Balkan, nhất là trong khoảng thời gian diễn ra các cuộc xung đột Bosnia và Kosovo.
Sau khi các cuộc chiến tranh kết thúc, Vương quốc Anh chiêu mộ lực lượng lao động tại thuộc địa tới để tái thiết đất nước – phần lớn họ đến từ các nước thuộc Khối Thịnh vượng Chung – Ấn Độ, Pakistan, Bangladesh và các nước vùng Caribe. Số lượng người nhập cư từ các thuộc địa ở Caribe sau đó còn tăng vọt từ 11.000 người năm 1954 đến 34.000 năm 1962, khi nước Mỹ áp dụng chính sách kiểm soát nhập cư những năm đầu thập niên 1950. Lao động từ Jamaica và Trinidad là những người đầu tiên di cư sang Anh hồi đầu những năm 1950, và họ được chào đón để giải quyết tình trạng thiếu nhân công.
Khoảng 300.000 người Hoa, chủ yếu là từ Hong Kong, cũng tạo dựng những doanh nghiệp nhỏ và bắt đầu tham gia vào những lĩnh vực chuyên môn ở Anh. Theo đúng phong cách của mình, họ lập nên một Chinatown (Khu phố người Hoa) giữa lòng London, và gần như bất kỳ thị trấn hay thành phố nào ở Anh cũng có vài quán ăn của họ.
Hòa hợp và phân biệt chủng tộc
Sự cạnh tranh trong điều kiện khó khăn đôi khi khiến cho dân nghèo thành thị có thái độ bài xích người nhập cư và ủng hộ mạnh mẽ những tổ chức cánh tả cực đoan. Cơ quan phụ trách vấn đề nhập cư, hải quan và cảnh sát cũng bị cáo buộc phân biệt đối xử trong tuyển dụng, và một số vụ dân sự đã cho thấy sự thiên kiến đáng báo động của một vài đơn vị cảnh sát. Điều này khiến tình trạng căng thẳng và bất ổn thỉnh thoảng lại bùng lên.
Đầu những năm 1980, những vụ bắt giữ trong khu các da đen đã gây nên xung đột ở Liverpool, Manchester và khu Nam London. Năm 2004, xung đột chủng tộc lại bộc phát tại các thị trấn miền Bắc Oldham, Bradford và Burnley giữa thanh niên da trắng và thanh niên gốc Á. Ở Anh, cũng như ở nhiều nơi khác, thành viên của các cộng đồng Hồi giáo bị xa lánh sau vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 vào nước Mỹ, chiến tranh tại Afghanistan, Iraq.
Tuy vậy, chính phủ Vương quốc Anh có những điều luật chặt chẽ nhằm hướng tới bình đẳng công dân và việc làm; qua đó, việc tuyển dụng người dựa trên cơ sở chủng tộc, tín ngưỡng hay giới tính bị coi là vi phạm pháp luật, và ủy ban Bình đẳng chủng tộc có thể đưa người tuyển dụng ra tòa vì tội phân biệt chủng tộc. Đạo luật Quan hệ chủng tộc (Sửa đổi bổ sung năm 2000) yêu cầu các cơ quan công quyền quan trọng đẩy mạnh sự bình đẳng chủng tộc. Năm 2004, 12 trong số 659 thành viên Nghị viện là những người thuộc nhóm thiểu số.
Phụ nữ trong lực lượng lao động
Từ những năm 1970, những cuộc tranh luận tầm quốc gia đã nổ ra xoay quanh sự thay đổi vai trò của người phụ nữ trong xã hội và triển vọng nguồn nhân lực nữ. Đến những năm 1980, hướng tranh luận đã chuyển sang tác động ngày càng tăng của phái nữ với nền kinh tế đã tái cấu trúc. Đến những năm 1990, những cuộc tranh luận tập trung vào mối quan hệ giữa cuộc sống gia đình, mức độ tiêu thụ và xã hội hóa, giáo dục thế hệ tiếp theo…
Cho đến nay, việc phụ nữ đi làm và tham gia vào các hoạt động xã hội khác đã trở nên phổ biến và bình thường hơn. Tuy vậy, vẫn tồn tại sự phân biệt giới tính liên quan đến nghề nghiệp nào phù hợp cho nam giới và nữ giới, mức thanh toán cho mỗi giới làm cùng công việc cũng như phân công lao động trong gia đình. Bên cạnh đó, mặc dù ý tưởng bình đẳng giới đã được phổ biến nhưng ứng xử của xã hội vẫn chưa theo kịp. Ví dụ: 75% các cặp vợ chồng nói rằng việc chuẩn bị bữa tối nên được phân chia công bằng, nhưng chỉ một phần ba trong số này thực sự cố gắng để làm điều này.
Phân tầng xã hội
Vương quốc Anh từng là một xã hội trọng đẳng cấp. Ngày nay, sự đa văn hóa và nền kinh tế thay đổi đã dần làm hệ thống phân cấp xã hội thay đổi theo. Dù vẫn có những người nhận mình là tầng lớp lao động, tầng lớp thường thường bậc trung, cũng có những người khẳng định mình là tinh hoa… nhưng nhìn chung đại đa số người Anh không còn quan trọng vấn đề này.
Tuy vậy, nói rằng giai cấp xã hội không còn quan trọng không có nghĩa người Anh không khao khát một vị trí tốt hơn trong xã hội (có quyền lực hơn, giàu có hơn…) Để làm được như vậy, người ta có thể tìm cách làm ăn hoặc tìm các cách đầu tư khác như cố gắng phấn đấu vào những trường danh tiếng Eton, Oxford, Cambridge – cho tới nay vẫn là nơi đào tạo ra những nhân vật có ảnh hưởng lớn cả trong kinh tế và chính trị của đất nước.
Hoàng gia và giới quý tộc vẫn được duy trì ở Vương quốc Anh, tuy không còn nhiều quyền lực kinh tế nhưng rất có ảnh hưởng và được tôn trọng. Những người thuộc mọi tầng lớp có đóng góp đặc biệt trong xã hội sẽ được hoàng gia phong tước Sir, Lord, Lady…
Việc phân cấp theo địa vị, quyền lực như thời phong kiến đã chấm dứt nhưng thay vào đó lại xuất hiện một số “giai cấp” mới. Tuy nhiên, sự phân cấp mới này không mang nặng ý nghĩa chính trị nặng nề: những ngôi sao thể thao, những nhân vật truyền hình, những người nổi tiếng trong nhiều lĩnh vực khác thậm chí có danh tiếng và giàu có hơn hẳn hầu hết các quý tộc. Thậm chí “giai cấp ” này có khi lại là tầng lớp cao nhất trong xã hội.
(nguồn: vuongquocanh)
0